Του Μάριου Νόττα
Ζούμε σε μια χώρα που ο κόσμος επικοινωνεί υψίσυχνα . Πράγμα που εξηγεί γιατί έχουμε τα περισσότερα κατά κεφαλήν κινητά τηλέφωνα. Σε μια τέτοια χώρα, ο δημοσιογράφος είναι σημαντικότερος από τον κτηνίατρο σε μία χώρα βοσκών. Βάσει αυτής της επαγωγικής λογικής η Δημοσιογραφική μας Παιδεία αποκτά έναν ρόλο αντίστοιχο με εκείνον της Ιατρικής για την δημόσια υγεία. Και δίνει απαντήσεις. Όχι μόνον στο 'κατηγόρημα' «Αλήτες ρουφιάνοι δημοσιογράφοι» αλλά και στην αιώνια γκρίνια για τα δεινά του λειτουργήματος, που ποτέ δεν συνοδεύεται από λυτρωτικές προτάσεις. Ας δούμε λοιπόν την τρέχουσα κατάσταση:
Η δημοσιογραφία αντιμετωπίζεται (απο τους εργοδότες, τους εργαζόμενους, την κοινωνία) ως μια 'δεξιότητα' που την «κατέχεις ή δεν την κατέχεις». Κάτι σαν να ξέρεις ποδήλατο. Και την ασκείς (ή προσλαμβάνεις) κατά το δοκούν, με γνώμονα αυτό που έχει οριστεί (από τον καθένα, προσωπικώς) ως 'αποδεκτή δημοσιογραφία'. Και είναι εκεί που αρχίζουν τα προβλήματα. Διότι κοινά αποδεκτές αρχές απλώς δεν υπάρχουν (στην Ελλάδα μας, τουλάχιστον..). Η Δημοσιογραφία, ως αντικείμενο παιδείας είναι περίπου ανύπαρκτο, με πρόσφατα ιδρυμένες σχολές που περι πολλά τυρβάζουν ενώ τους λείπουν τόσο τα μέσα όσο και τα ανακλαστικά. Οι δε (μέχρι σήμερα) κώδικες δεοντολογίας, πέρα από συλλογή ευσεβών πόθων, αποτελούν γράμμα κενό, καθώς α) δεν υφίστανται τρόποι 'πιστοποίησης' ή συμμόρφωσης με αυτούς, και β) έχουν έρθει, ούτως ή άλλως, τα πάνω κάτω με την έλευση των Νέων Τεχνολογιών. Και το χειρότερο απ'όλα: Φαντασθείτε ένα σύστημα δημόσιων μεταφορών, που οι οδηγοί θα ήταν αυτοδίδακτοι, θα τους προσλάμβαναν ως μαθητευόμενους και μετά θα τους εμπιστευόντουσαν τα λεωφορεία και τα τρένα. Αυτό συμβαίνει σήμερα στις Επικοινωνίες μας. Μολονότι η δημοσιογραφία των πολιτών αποτελεί φαινόμενο και κατάκτηση, και μολονότι οι πολυπληθείς πηγές και η γενικότερη εμπλοκή των μέχρι σήμερα καταναλωτών της είδησης αποτελούν πρόοδο, η παραπάνω έλλειψη πιστοποίησης (εκπαιδευτικής και όχι μόνον) και η έπαρση κάθε πολίτη με άποψη και PC να αυτοπροσδιορίζεται ως δημοσιολόγος, έχει επιφέρει άπειρα δεινά. Μην ξεχνάμε πως ζούμε, πάντα, στην χώρα του «είσαι ότι δηλώσεις» καθώς και ότι τα φαινόμενα αυτοκτονιών από καταχρηστικές πρακτικές στην διαδικτυακή κοινότητα, αυξάνουν καθημερινά.
Στο εκρηκτικό κοκτέηλ προστίθεται το καθεστώς της απόλυτης μπανανίας στο τομέα της προστασίας της ιδιωτικότητας της 'ζωής μας' στο διαδίκτυο, καθώς και οι εγγενείς αδυναμίες του Ιντερνετ να μπορεί να εντοπίζει τον 'φταίχτη' σε κάθε περίπτωση αυθαιρεσίας ή εγκληματικής πρακτικής. Ανθρώπινα Δικαιώματα; Τι ειναι αυτό ; Δεν αργεί ο χρόνος, που θα κοιτάζουμε, πίσω στην αρχή του 21ου, αναρωτώμενοι πως επιτρέψαμε να συμβαίνουν, όλα αυτά που τώρα συναποτελούν την καθημερινότητά μας. Και η απάντηση, σίγουρα, δεν είναι η αστυνόμευση. Αλλά το 'χτίσιμο' ενός νέου ήθους. Που θα γεννηθεί από την γνωση. Που, με την σειρά της, θα κατακτηθεί με την παιδεία και την ενάργια. Για την ώρα απλώς 'παίζουμε' με εκρηκτικές ύλες. Ας ελπίσουμε πως θα εξορύξουμε νέους θησαυρούς, πριν καταστρέψουμε το σύμπαν.
* Ο Μάριος Νόττας είναι διευθυντής του μεταπτυχιακού προγράμματος "Ποιοτική Δημοσιογραφία και Νέες Τεχνολογίες"