Reuters Institute Digital News Report 2019

 

Της Ειρήνης Κιουλαφή¹

 

 

Η φετινή έκθεση έρχεται σε αντίθεση με τον αυξανόμενο λαϊκισμό, την πολιτική και οικονομική αστάθεια, καθώς και με τις εντεινόμενες ανησυχίες για τις γιγαντιαίες εταιρείες τεχνολογίας και τις επιπτώσεις τους στην κοινωνία, όπως υπογραμμίζει ο Nic Newman, Research Associate του Reuters Institute. Οι ειδησεογραφικές οργανώσεις έχουν αναλάβει το προβάδισμα στην αναφορά αυτών των τάσεων, αλλά επίσης βρίσκονται αντιμέτωπες με αυτές - καταστέλλοντας περαιτέρω μια βιομηχανία που ξεδιπλώνεται από πάνω από μια δεκαετία “ψηφιακής αναστάτωσης”. Η δύναμη της πλατφόρμας - και η αδυσώπητη αποτελεσματικότητα των διαφημιστικών τους δραστηριοτήτων - υπονόμευσε τα επιχειρηματικά μοντέλα ειδήσεων που συνέβαλαν σε μια σειρά απολύσεων υψηλού προφίλ σε παραδοσιακά και ψηφιακά MME στις αρχές του 2019. Η πολιτική πόλωση ενθάρρυνε η ανάπτυξη παρατάξεων στο διαδίκτυο, η οποία μαζί με το clickbait και διάφορες άλλες μορφές παραπληροφόρησης συμβάλλουν στην περαιτέρω υπονόμευση της εμπιστοσύνης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, δημιουργώντας νέα ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο παροχής ισορροπημένης ενημέρωσης στην ψηφιακή εποχή.

Σε αυτό το πλαίσιο,  διαφαίνονται κάποιες πραγματικές αλλαγές εστίασης. Οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί προσπαθούν όλο και περισσότερο να λειτουργήσουν μέσω συνδρομητών, ενώ τα ακροατήρια στρέφονται προς εναλλακτικούς τρόπους ενημέρωσης (podcasts), στρεφόμενοι προς ψηφιακές, νέες φωνητικές τεχνολογίες και τη λεγόμενη artificial intelligence.

Και εν μέσω αυτής της φρενήρης αλλαγής, μερικοί αρχίζουν να αμφισβητούν εάν τα μέσα ενημέρωσης εξακολουθούν να εκπληρώνουν τη βασική τους αποστολή, ήτοι να κρατούν ενήμερο το κοινό και να λογοδοτούν ώστε να βοηθούν το κοινό να καταλάβει τον κόσμο γύρω του. Η ερώτηση έρχεται με τη μορφή κυβερνητικών ερευνών σε ορισμένες χώρες σχετικά με τη μελλοντική βιωσιμότητα της ποιοτικής δημοσιογραφίας (με συστάσεις σχετικά με το τι μπορεί να γίνει για την υποστήριξή της). Αλλά προέρχεται επίσης από μέρη του κοινού που αισθάνονται ότι τα μέσα ενημέρωσης συχνά υπολείπονται από αυτό που οι άνθρωποι περιμένουν από αυτά.

Η έκθεση του Reuters για φέτος, είναι βασισμένη σε δεδομένα από σχεδόν 40 χώρες και 6 ηπείρους και αποσκοπεί στο να φωτίσει αυτά τα βασικά ζητήματα, κυρίως μέσω των δεδομένων των παραπάνω ερευνών, ενώ συμπληρώνεται παράλληλα με εμπεριστατωμένη ποιοτική έρευνα σχετικά με τον τρόπο που επιλέγουν σήμερα οι νέοι να βλέπουν ειδήσεις σε Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ.

Ειδικότερα, για τη χώρα μας, ο αναλυτής του Reuters Institute for the Study of Journalism, Αντώνης Καλογερόπουλος επισημαίνει ότι η αγορά των MME στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από online πόλωση, μια συνεχώς μεταβαλλόμενη τηλεοπτική αγορά, έναν γραπτό Τύπο σε κρίση και έχοντας ένα από τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης των social media για ενημέρωση. Η εμπιστοσύνη στις ειδήσεις παραμένει μία από τις χαμηλότερες, σύμφωνα με την έκθεση.

 

Να σημειωθεί, επίσης, ότι στις 12-15 Ιουνίου 2019 πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), στην Ελλάδα (με τη συμμετοχή του ECI), το Global Editors Network Summit, όπου  ο Bertrand Pecquerie, διευθύνων σύμβουλος του Global Editors Network, ανέλυσε στα ελληνικά ΜΜΕ τη σημασία που έχει η τριπλέτα «V»: Voice, Visual Journalism και Verification στο σημερινό κόσμο των media, με στόχο του Συνεδρίου να συμβάλλει ώστε το ακροατήριο να μπορέσει να ενημερωθεί και να αναδιαμορφώσει τη σημερινή δημοσιογραφία, δημιουργώντας ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο για τις ειδήσεις.

Για περισσότερες πληροφορίες για τα ευρήματα της έκθεσης του Reuters Institute επισκεφτείτε την επίσημη σελίδα εδώ.